Witamina D a rozwój i utrzymanie insulinooporności i otyłości. Czy istnieje związek?

Przez wiele lat witamina D3 kojarzona była jedynie z rozwojem układu kostnego. Jej niedobory wiązano z krzywicą i osteoporozą. Obecnie wiadomo, że receptory witaminy D3 znajdują się we wszystkich komórkach organizmu.

Źródła witaminy D₃

Pod wpływem światła słonecznego w naszej skórze z 7-dehydrocholesterolu powstaje cholekalcyferol. Wydajność tego procesu zależy od pory roku, warunków atmosferycznych, ilości światła słonecznego, karnacji skóry oraz poziomu zanieczyszczenia powietrza. W naszej szerokości geograficznej utrzymanie prawidłowej syntezy skórnej w miesiącach zimowych i jesiennych jest prawie niemożliwe.

Witaminę D3 możemy dostarczać do naszego organizmu również z pożywieniem. Jednymi z najbogatszych źródeł w diecie są dziko łowione tłuste ryby, takie jak łosoś, makrela czy sardynki. Mniejsze ilości można znaleźć w jajach, mięsie, drobiu, produktach mlecznych i produktach wzbogaconych, takich jak margaryny. Jednak typowa dieta nie dostarcza wystarczającej ilości witaminy, a badania epidemiologiczne wykazały, że niedobory są nadal problemem w każdym wieku.

Rola witaminy D₃

Najważniejszym i najlepiej poznanym działaniem witaminy D3 jest jej wpływ na rozwój i mineralizację kości. Ostatnie badania wykazały, że witamina D3 może mieć inne ważne efekty i wpływy.

- Układ mięśniowy: Stymuluje syntezę białek mięśniowych.

- Układ sercowo-naczyniowy: Jej niedobory mogą być związane z większą zapadalnością na udar mózgu, zawał serca lub chorobę niedokrwienną serca;

- Układ nerwowy: Nieprawidłowe poziomy występują w chorobie Alzheimera, Parkinsona i depresji;

- Układu odpornościowego: Zwiększa odporność i zmniejsza stan zapalny w chorobach autoimmunologicznych;

- Kobiecy układ rozrodczy: Jest odpowiedzialny za syntezę i regulację hormonów płciowych. Jego niedobory możemy zaobserwować w zaburzeniach płodności i miesiączkowania.

Coraz częściej mówi się o roli witaminy D3 w insulinooporności i otyłości.

WITAMINA D3 A OTYŁOŚĆ

Udowodniono, że otyłość i niski poziom witaminy D3 są ze sobą ściśle powiązane. Ale, kwestionowano, czy otyłość jest przyczyną czy wynikiem hipowitaminozy. Chociaż opinie są różne, konsensus jest taki, że otyłość jest spowodowana niedoborem witaminy D3 i początkiem nadwagi. Irańscy badacze wykazali, że kobiety przyjmujące witaminę D3 przez 12 tygodni doświadczają spadku tkanki tłuszczowej. Inne badanie opublikowane w The American Journal of Clinical Nutrition pokazuje, że dzieci z niskim poziomem witaminy D3 przybierają na wadze szybciej niż ich rówieśnicy. W norweskim badaniu przeprowadzonym na 19 000 osób stwierdzono, że niski poziom witaminy D3 jest czynnikiem sprzyjającym otyłości i nadwadze.

WITAMINA A I INSULINOOPORNOŚĆ

Receptory witaminy D3 można znaleźć również na powierzchniowych wyspach Langerhansa w obrębie trzustki. Oznacza to, że witamina ta odgrywa ważną rolę w prawidłowym wydzielaniu insuliny i wrażliwości tkanek. Uważa się, że zmniejsza ona insulinooporność w tkankach obwodowych, łagodzi stan zapalny, który może towarzyszyć insulinooporności, obniża wskaźnik HOMA-IR oraz reguluje syntezę insuliny. Witamina D3 może również pośrednio wpływać na trzustkę poprzez wpływ na wchłanianie wapnia. Niski poziom witaminy D3 może powodować niewystarczającą ilość wapnia, co będzie prowadzić do nieprawidłowego wydzielania insuliny. Ostatnie metaanalizy opublikowane w Nutrients, oraz Journal of the Endocrine Society dostarczają obiecujących dowodów na to, że witamina D3 może być korzystna w leczeniu insulinooporności.

Warto rozważyć propozycje suplementacji "witaminy słońca" pamiętając jednocześnie, że osoby z nadmiarem masy ciała potrzebują większych dawek witaminy D 3 niż osoby z prawidłowym BMI.